Szanowna Pani, Niestety, prawo polskie nie dopuszcza przerwań ciąży z powodu złej sytuacji materialnej lub rodzinnej. Ciąża może być usunięta tylko w razie wykrycia wady płodu, która uniemożliwia mu przeżycie po urodzeniu lub jeśli ciąża jest wynikiem czynu karalnego, np. gwałtu. Badania prenatalne nie dają 100% pewności, czy W 5. tygodniu ciąży pęcherzyk ciążowy powinien być już widoczny. Jeśli jednak czekasz nadal na termin wizyty, nie przejmuj się. Specjaliści zalecają, by pierwsza wizyta odbyła się do 10. tygodnia ciąży, ale nie później, jeśli chcesz korzystać ze świadczeń o państwa, czyli z becikowego. Kalendarz badań USG w ciąży. Badanie USG w ciąży robi się po to, aby szczegółowo ocenić anatomię i dobrostan płodu. Żeby to zrobić, takie badanie powinien wykonać lekarz, który się w diagnostyce płodu specjalizuje. Bo są to jedne z najtrudniejszych technicznie badań w całej medycynie. W okolicach 20 tygodnia ciąży możesz także zacząć odczuwać delikatne ruchy dziecka. Jeśli to twoja pierwsza ciąża to uczucia przelewania się w brzuchu lub subtelnego wrażenia trzepotania nie będziesz kojarzyć z ruchami twojego maleństwa. Z czasem, gdy staną się one wyraźniejsze nie sposób ich będzie pomylić z niczym innym. To pierwsze USG potwierdzi ostatecznie obecność zarodka w macicy (lub dwóch w przypadku ciąży bliźniaczej), pozwoli też dokładnie obliczyć termin porodu (na podstawie wielkości dziecka, a dokładnie obwodu jego główki, brzuszka i długości kości udowej). Czytaj: Kalendarz badań USG w ciąży - kiedy i po co trzeba robić USG ciąży? Badanie na zespół Downa w ciąży można wykonać nieinwazyjnie, na podstawie niewielkiej próbki krwi ciężarnej. Aby wykryć trisomię 21. chromosomu, w pierwszej kolejności wykonuje się test PAPP-A oraz badanie USG. Jeśli wskażą one na podwyższone ryzyko zespołu Downa, kobieta jest kierowana na dalsze badania. . Ciąża Badania w ciąży są niezbędne – i to na każdym jej etapie! Dzięki nim dowiesz się, czy Twoje dziecko rozwija się prawidłowo, a w razie jakichkolwiek niebezpieczeństw – zarówno dla niego, jak i dla Ciebie – lekarz może natychmiast podjąć odpowiednie działania. Poznaj więc przygotowany specjalne dla Ciebie kalendarz badań w ciąży! 5min. czytania Sty 17, 2018 Badania w pierwszym trymestrze ciąży Jeśli podejrzewasz u siebie ciążę, powinnaś jak najszybciej umówić się do ginekologa. Podczas pierwszej wizyty lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad, badanie ginekologicznie oraz gruczołów sutkowych. Dodatkowo oceni tzw. ryzyko ciążowe. Ginekolog może również wykonać badanie USG, aby potwierdzić ciążę, jednak nie jest ono na tym etapie obowiązkowe. Lekarz pobierze również wymaz z szyjki macicy w celu wykonania cytologii oraz zleci konsultację stomatologiczną. Jakie inne badania należy wykonać w pierwszym trymestrze? Pierwsze badania w ciąży to m. in.: Morfologia krwi – w ciąży wykonywana jest zwykle co miesiąc – to badanie ogólne krwi pozwalające na wykrycie ewentualnej niedokrwistości (anemii). Glukoza – w ciąży obowiązkowo oznaczany jest poziom glukozy we krwi na czczo (na początku pierwszego trymestru). W razie nieprawidłowego wyniku pacjentka jest kierowana na test obciążenia 75 g glukozy, który pozwala potwierdzić cukrzycę. Jeśli istnieją czynniki ryzyka cukrzycy, np. pacjentka miała cukrzycę w poprzedniej ciąży lub jest otyła – od razu otrzymuje skierowanie na test obciążenia glukozą 75 g. Badanie WR – zwane także odczynem Wassermanna, pozwalające wykryć kiłę. Badanie grupy krwi i oznaczenie czynnika Rh – w ciąży niezbędne ze względu na możliwość wystąpienia konfliktu serologicznego. USG między 11. a 14. tygodniem – zwane USG genetycznym, pozwalające na wstępną ocenę wieku ciążowego, rozwoju płodu oraz ryzyka wystąpienia chorób genetycznych (przy tej okazji zaleca się również wykonanie testu PAPP-A, który pozwala dokładniej oszacować ryzyko zespołu Downa i innych wad genetycznych. Do jego przeprowadzenia jest potrzebna jedynie niewielka próbka krwi. Badanie na obecność przeciwciał przeciwko wirusowi HIV i HCV – dzięki niemu można rozpoznać infekcję. Oznaczenie TSH – zgodnie z najnowszym rozporządzeniem w I trymestrze ciąży lekarz powinien oszacować ryzyko wystąpienia lub stopień nasilenia objawów depresji. Jeśli masz więcej niż 35 lat albo w Twojej rodzinie występują wady genetyczne, lekarz może zaproponować Ci dodatkowe badania prenatalne. Niektóre z nich, np. test zintegrowany, są zupełnie nieinwazyjne. Inne, takie jak amniopunkcja czy biopsja trofoblastu, wiążą się z pewnym ryzkiem dla płodu. Badania te nie są jednak obowiązkowe – decyzja o ich wykonaniu należy do Ciebie. Badania w drugim trymestrze ciąży Twoje dziecko rośnie coraz szybciej – musisz więc kontrolować zarówno jego rozwój, jak i swój stan zdrowia. Zgodnie z kalendarzem badań w ciąży, co miesiąc powinnaś zgłosić się na obowiązkowe badania. Podczas wizyty u ginekologa lekarz przeprowadzi badanie położnicze, dokona pomiaru ciśnienia tętniczego i masy ciała. W drugiej połowie ciąży na każdej wizycie lekarz powinien też ocenić czynność serca płodu. Jakie inne badania należy wykonać w II trymestrze? USG między 18. a 22. tygodniem – zwane również USG połówkowym, pozwala na szczegółową ocenę płodu (zwłaszcza jego serca i układu nerwowego), skontrolowanie łożyska czy ilości płynu owodniowego. Test obciążenia glukozą – wykonuje się go między 24. a 26. tygodniem ciąży, by wykluczyć groźną dla Ciebie i dziecka cukrzycę ciążową. Badanie przeciwciał w kierunku toksoplazmozy – jeśli pierwsze badanie nie wykazało obecności przeciwciał, lekarz zleci wykonanie drugiego, by sprawdzić, czy nie doszło do świeżego zakażenia. U kobiet Rh-ujemnych lekarz powinien zlecić oznaczenie przeciwciał anty-D i jeśli występują wskazania, należy w takiej sytuacji podać immunoglobuliny pomiędzy tygodniem ciąży. Badania w trzecim trymestrze ciąży W trzecim trymestrze ciąży co miesiąc wykonuje się morfologię oraz badanie ogólne moczu. Podczas wizyty u ginekologa lekarz skontroluje Twoją masę ciała oraz ciśnienie krwi, a także wykona badanie położnicze z oceną wymiarów miednicy. Lekarz bada również czynność serca płodu. Ginekolog powinien powtórzyć badanie piersi, a także ponownie oszacować ryzyko i nasilenie objawów depresji. Konieczne jest również oznaczenie antygenu HBs oraz powtórzenie badania w kierunku HIV oraz – u kobiet ze zwiększonym ryzykiem zakażenia – badania w kierunku kiły i HCV. Jakie inne badania należy wykonać w trzecim trymestrze? USG między 28. a 32. tygodniem – pozwalające na ocenę masy i położenia płodu, lokalizacji łożyska oraz stopnia jego dojrzałości, a także na ocenę ilości wód płodowych. Posiew w kierunku paciorkowców (badanie GBS) – pobierany między tygodniem z przedsionka pochwy i okolic odbytu. Jeśli stwierdza się obecność bakterii, konieczne jest odpowiednie postępowanie w trakcie porodu. W trzecim trymestrze ciąży powinnaś również samodzielnie przeprowadzać tzw. ocenę ruchów płodu, aby sprawdzać, czy dziecko się porusza i jaka jest częstotliwość tych ruchów. Wszelkie niepokojące sygnały należy niezwłocznie konsultować z lekarzem. Dołącz do programu i korzystaj z dodatkowych benefitów Pozwól nam wspierać Cię naszą wiedzą i doświadczeniem na poszczególnych etapach rozwoju Twojego maluszka! JADŁOSPISY Pobierz jadłospisy stworzone przez dietetyków. DARMOWE PRÓBKI Odbierz bezpłatne próbki NAN OPTIPRO® Plus 2 HMO. KONKURSY Weź udział w konkursach i wygrywaj nagrody. TESTOWANIA PRODUKTÓW Wypróbuj produkty Nestlé dla niemowląt i małych dzieci. Ciąża to nie tylko okres oczekiwania na narodziny dziecka, ale także czas, w którym musisz wykonywać znacznie więcej badań niż zwykle. Jeżeli chcesz zorientować się, na co dokładnie powinnaś się przygotować lub jakie badania możesz przeprowadzić, zapraszamy do zapoznania się z poniższą listą. Zobacz film: "Jakie badania należy wykonać w ciąży?" Przedstawia ona badania przeprowadzane w poszczególnych okresach ciąży oraz wyjaśnia sens i znaczenie każdego z nich. Artykuł opracowano na podstawie terminarza Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. 1. Kalendarz badań w ciąży 7-8 tydzień ciąży: badanie ginekologiczne wewnętrzne 9-10 tydzień ciąży: grupa krwi i Rh przeciwciała odpornościowe (anty Rh) morfologia krwi cytologia badanie moczu poziom cukru na czczo WR (odczyn Wassermanna) przeciwciała różyczki przeciwciała toksoplazmozy konsultacja stomatologiczna przeciwciała HIV pomiar ciśnienia indeks wagi (BMI) waga ciała badanie piersi ocena pH wydzieliny pochwowej badanie ginekologiczne wewnętrzne 11-14 tydzień ciąży: badanie moczu badanie USG pomiar ciśnienia waga ciała ocena pH wydzieliny pochwowej badanie ginekologiczne wewnętrzne test PAPP-A i potrójny HCG 15-20 tydzień ciąży: przeciwciała odpornościowe (anty Rh) morfologia krwi badanie moczu HBs pomiar ciśnienia waga ciała badanie położnicze (wysokość dna macicy) test PAPPA-A i potrójny HCG ocena pH wydzieliny pochwowej 21-26 tydzień ciąży: badanie moczu poziom cukru po glukozie przeciwciała toksoplazmozy badanie USG pomiar ciśnienia waga ciała ocena pH wydzieliny pochwowej badanie położnicze (wysokość dna macicy) ocena ruchliwości płodu przez ciężarną 27-32 tydzień ciąży: przeciwciała odpornościowe (anty Rh) morfologia krwi badanie moczu badanie USG pomiar ciśnienia waga ciała ocena pH wydzieliny pochwowej badanie położnicze (wysokość dna macicy) ocena ruchliwości płodu przez ciężarną 33-37 tydzień ciąży: morfologia krwi badanie moczu WR (odczyn Wassermanna) pomiar ciśnienia waga ciała badanie piersi ocena pH wydzieliny pochwowej badanie położnicze (wysokość dna macicy) ocena ruchliwości płodu przez ciężarną tętno płodu 38-39 tydzień ciąży: badanie moczu pomiar ciśnienia waga ciała ocena pH wydzieliny pochwowej tętno płodu badanie położnicze (wysokość dna macicy) ocena ruchliwości płodu przez ciężarną po 40. tygodniu ciąży: badanie moczu badanie USG pomiar ciśnienia waga ciała badanie położnicze (wysokość dna macicy) ocena ruchliwości płodu przez ciężarną KTG tętno płodu ocena pH wydzieliny pochwowej W uzasadnionych przypadkach można wykonać prenatalne badania inwazyjne: 11-14 tydzień ciąży – aminopunkcja oraz biopsja kosmówki 15-20 tydzień ciąży – aminopunkcja 21-26 tydzień ciąży – kordocenteza PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem: Badanie ginekologiczne w ciąży - co zapewnia takie badanie? - odpowiada lek. Anna Syrkiewicz Badania ciąży i wskazania do badań prenatalnych - odpowiada lek. Tomasz Budlewski Jakie jeszcze badania w ciąży? - odpowiada lek. Aneta Zwierzchowska Wszystkie odpowiedzi lekarzy Grupa krwi i czynnik Rh](// – zawsze miej przy sobie oryginał badania, w razie konieczności transfuzji krwi. Grupę krwi oraz czynnik Rh oznacza się również po to, aby wyeliminować konflikt serologiczny, a jeśli do niego dojdzie, aby w odpowiednim czasie podać przeciwciała dla uniknięcia groźnych powikłań w rozwoju maluszka. HBs – test na nosicielstwo zapalenia wątroby typu B. Jeśli wyjdzie dodatni, tuż po urodzeniu lekarze podadzą dziecku immunoglobulinę, aby zapobiec zakażeniu. Morfologia – służy ocenie stanu zdrowia, wykluczeniu anemii oraz różnego rodzaju infekcji. W przypadku niskiej hemoglobiny lekarz zaleci przyjmowanie preparatów wielowitaminowych albo samego żelaza. Mocz – wynik analizy moczu pozwala prowadzącemu ciążę sprawdzić, czy nerki pracują prawidłowo i czy nie doszło do zapalenia układu moczowego. W razie obecności cukru pomoże sprawdzić, czy ciężarna nie cierpi na cukrzycę. WR – odczyn Wassermanna – badanie krwi służące wykryciu kiły. Wykonuje się je dwukrotnie podczas ciąży. Zwykle ostatni wynik trzeba wziąć ze sobą do szpitala na czas porodu. Glukoza – badanie krwi na poziom glukozy pozwala wykryć cukrzycę ciężarnej, która niesie za sobą groźne w skutkach następstwa. Między 21. a 26. tygodniem ciąży będziesz musiała wykonać takie badanie na czczo oraz po wypiciu odpowiedniej dawki glukozy. Wynik sprawdza się zwykle po godzinie lub dwóch od wypicia. Cytologia i posiew – cytologia służy sprawdzeniu pod mikroskopem nabłonka z szyjki macicy celem wykrycia nowotworu lub jakichkolwiek nieprawidłowości w wyglądzie komórek. Posiew pozwala ocenić stan bakteriologiczny pochwy i szyjki macicy. Wszelkie wykryte drobnoustroje leczy się jeszcze w trakcie trwania ciąży, a w szczególnych przypadkach podaje się antybiotyk w trakcie porodu, aby uniknąć zakażenia maluszka. KTG – pozwala monitorować pracę serca dziecka i skurcze macicy. Badanie trwa około 15 minut i polega na założeniu na brzuch mamy specjalnych pasów z czujnikami. Ciśnienie krwi – prawidłowy wynik to wskazanie 140/90. Jeśli odbiega od normy i jest za wysokie, natychmiast skontaktuj się z lekarzem prowadzącym. Może to być objaw tzw. zatrucia ciążowego (gestozy). Badanie USG – badanie jest bezpieczne dla dziecka i Ciebie. Za pomocą sondy lekarz „podgląda” dziecko i jest w stanie wyłapać większość nieprawidłowości w rozwoju maluszka, jeśli takie się pojawią. Dzięki badaniu USG w pierwszym trymestrze możesz ustalić przewidywany termin porodu i określić prawidłowości w budowie macicy. Lekarz oceni czynność serca płodu, sprawdzi stan kosmówki, która później przekształci się w łożysko i skontroluje przezierność karkową płodu. Kolejne badanie USG to kontrola prawidłowego rozwoju mózgu, kręgosłupa, nerek i serca. Można też określić płeć dziecka i zobaczyć łożysko. W jednym z ostatnich badań USG lekarz jest w stanie ocenić położenie płodu, jego wielkość, stan łożyska i ilość płynu owodniowego. Test PAPP-A – to ocena biochemicznych parametrów krwi matki i parametrów ultrasonograficznych płodu. Jest to badanie przesiewowe głównie w kierunku zespołu Downa, zespołu Edwardsa i zespołu Patau u płodu. Test potrójny HCG – badanie krwi matki pod kątem oceny ryzyka urodzenia dziecka z aberracją chromosomową (zespół Downa, zespół Edwardsa) lub otwartą wadą ośrodkowego układu nerwowego. Aminopunkcja – badanie wód płodowych. Polega na pobraniu płynu owodniowego i badaniu genetycznym zawartych w nim komórek płodu. Na wynik czeka się około miesiąca. Badanie pozwalające wykryć zespół Downa, uszkodzenia układu nerwowego oraz hemofilię. Biopsja kosmówki (trofoblastu) – badanie polega na pobraniu wycinka błony otaczającej zarodek. Pomaga wykryć genetyczny zanik mięśni czy niedokrwistość sierpowatą. Kordocenteza – badanie polegające na analizie krwi pępowinowej. Krew pobiera się z naczyń pępowiny przez powłoki brzuszne matki. Badanie wykrywa niektóre choroby genetyczne dziecka. Zdrówka życzymy Drogim Mamom i Maluszkom! polecamy USG w ciąży to badanie obowiązkowe i powinno być wykonane minimum 3-krotnie. Czy to oznacza, że lekarz nie może wykonać więcej USG? Kiedy jest wskazanie do częstszych kontroli za pomocą aparatu obrazowego? W których miesiącach USG jest konieczne? Wyjaśniamy. USG w ciąży – po co je wykonywać? Jeszcze nie tak dawno (w czasach, gdy rodziły nasze mamy) pomysł podglądania dziecka w brzuchu był traktowany jako czysta fantazja. Dziś jednak USG jest na porządku dziennym i przeprowadza się je kilkakrotnie, a nawet częściej, u każdej kobiety w ciąży. W jakim celu wykonuje się to badanie? Przede wszystkim służy ono rozpoznaniu rozwoju ciąży, rozwoju płodu, stanu łożyska czy wykryciu ewentualnych nieprawidłowości. Jeśli podczas USG wykryte zostaną wady lub choroby, lekarz kieruje pacjentkę do specjalistycznego ośrodka, gdzie przeprowadzana jest dalsza diagnostyka i podejmuje się plan leczenia, a także plan postępowania po narodzinach (np. daje to możliwość rodzenia w ośrodku, który specjalizuje się w leczeniu danej wady, dzięki czemu dziecko już od pierwszych chwil na świecie zyska profesjonalną, najlepszą opiekę, co da mu więcej szans na wyleczenie). Jeżeli wady są bardzo poważne, może powstać możliwość podjęcia decyzji na temat dalszej kontynuacji ciąży. Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, w ciąży należy wykonać 3 badania USG, a zakres każdego z nich jest inny. Ponadto zaleca się dodatkowe badania USG w zależności od indywidualnej sytuacji kobiety. Czy USG może szkodzić w ciąży? Obecnie nie istnieją żadne badania, które potwierdzałyby, że USG wpływa niekorzystnie na rozwój ciąży i płodu. Jedynym wyjątkiem mogą być zbyt częste i zbyt długie ekspozycje na USG techniką dopplerowską (podczas tego badania wzrost temperatury jest większy), jednak tego typu USG raczej nie wykonuje się w ciąży – ewentualnie na jej początku podczas pierwszego badania (do 11-12 tygodnia), a później lekarz wykonuje USG przez brzuch. Więcej na temat szkodliwości USG w ciąży pisaliśmy w osobnym artykule. Jeśli zatem istnieją medyczne wskazania do dodatkowych badań USG w ciąży, należy je wykonywać tak często, jak jest to potrzebne. Tym bardziej, że USG jest nieinwazyjne i naprawdę bezpieczne, a co najważniejsze, nierzadko RATUJE życie dziecka, ponieważ pozwala wykryć wiele nieprawidłowości i podjąć skutecznie działania terapeutyczne. Kalendarz badań USG w ciąży Poniżej przedstawiamy kolejność badań USG w ciąży. Każde z nich służy rozpoznaniu prawidłowego rozwoju płodu czy też wykryciu ewentualnych wad/nieprawidłowości w rozwoju ciąży lub płodu. 1. USG do 10 tygodnia ciąży – potwierdzenie ciąży Tego badania nie ma w ogólnych wytycznych opieki okołoporodowej, jednak stanowi ono standard w wielu gabinetach. Jego wykonanie rekomenduje ponadto Sekcja Ultrasonografii PTG. Jest ono pierwszym badaniem, które ma potwierdzić ciążę po wyniku dodatnim z testu ciążowego i ewentualnie badania beta-hcg. Do 10 tygodnia USG wykonuje się sondą dopochwową. Celem badania jest: potwierdzenie lub wykluczenie ciąży, określenie lokalizacji ciąży (czy nie doszło do ciąży pozamacicznej), określenie obecności i lokalizacji pęcherzyka ciążowego, sprawdzenie długości zarodka oraz czynności serca, sprawdzenie ilości zarodków, kosmówek i owodni, sprawdzenie obecności pęcherzyka żółtkowego, sprawdzenie stanu macicy oraz szyjki macicy (ich kształt, wielkość, budowa, występowanie mięśniaków czy innych wad itd.), a także lokalizacji i struktury jajników i jajowodów. Czego możemy się dowiedzieć z badania? Przede wszystkim tego, czy doszło do ciąży, czy jest ona prawidłowo zlokalizowana (ciąża pozamaciczna może bowiem stanowić poważne zagrożenie dla życia kobiety), a także czy jest pojedyncza, czy mnoga. 2. USG między 11 a 14 tygodniem ciąży – ryzyko wad Badanie między 11 a 14 tygodniem ciąży wykonuje się w celu rozpoznania ewentualnych wad – jest to tzw. pierwsze badanie prenatalne lub badanie genetyczne (badanie prenatalne I trymestru). Przeprowadza się je już za pomocą głowicy przezbrzusznej, a nie dopochwowej (chyba że występuje znaczna otyłość – wówczas może się okazać, że konieczne jest użycie sondy dopochwowej). Podczas USG lekarz sprawdza długość ciemieniowo-siedzeniową – powinna ona mieścić się między 45 a 84 mm. Celem tego badania jest przede wszystkim ocena narządów płodu, a także ocena ryzyka wystąpienia różnych chorób powstających w wyniku wad chromosomalnych. Mowa o zespole Edwardsa, Patau czy Downa. Ponadto ocenia się wiek ciążowy i wyznacza się termin porodu z USG (ten termin później bierze się za wyznacznik aż do końca ciąży). Lekarz sprawdza, czy ciąża jest prawidłowa, oceniając jej wiek (można ją ocenić z dokładnością do 10 dni), budowę anatomiczną płodu, a także budowę zewnętrzną (sprawdza się CRL, tułów, głowę, kończyny, mózg, żołądek, serce, kręgosłup, pęcherz moczowy). Istotne w tym miejscu jest badanie serca płodu – określa się jego budowę, lokalizację, a także prawidłowość pracy (powinno występować od 150 do 170 uderzeń na minutę). Istotny jest ponadto parametr określający przezierność fałdu karkowego. Jeżeli szerokość jest duża, może to wskazywać na chorobę (np. zespół Downa, choroby serca, choroby innych narządów). Sprawdza się ponadto obecność kości nosowej (brak wskazuje na zespół Downa), przepływy krwi w przewodzie żylnym (nieprawidłowe przepływy są charakterystyczne dla wad serca lub zespołów genetycznych). Wyniki badania prenatalnego USG pierwszego trymestru określają statystyczne prawdopodobieństwo, że wystąpią powyżej wypisane choroby. Do określania wyniku brany jest również wiek matki – im jest on wyższy, tym większe ryzyko, że wspomniane wady się pojawią. Badanie jednak nigdy nie daje 100% gwarancji, że dziecko będzie całkowicie zdrowe. 3. USG między 18 a 22 tygodniem ciąży – przepływy, badanie serca, wady Między 18 a 22 tygodniem ciąży często wykonuje się badanie kardiologiczne płodu, którego celem jest określenie budowy serca i wykrycie ewentualnych wad (np. wad zastawek czy wad rytmu). To jednak dodatkowe badanie i nie musi być wykonywane w prawidłowej ciąży. Dodatkowym badaniem jest też USG dopplerowskie (wykonuje się je w drugim lub trzecim trymestrze), gdy ciąża nie przebiega prawidłowo – np. jest nadciśnienie tętnicze lub hipotrofia płodu. Wykonuje się wówczas ocenę przepływów krwi z naczyniach (i na tej podstawie wnioskuje się, czy łożysko pracuje dobrze i czy płód jest odpowiednio dotleniony). Między 18 a 22 tygodniem ciąży powinno się wykonać tzw. drugie badanie prenatalne (badanie genetyczne drugiego trymestru) – trzeba je przeprowadzić u każdej ciężarnej (niezależnie od tego, czy ciąża jest prawidłowa, czy powikłana). Celem jest dokonanie oceny anatomii płodu pod kątem wad wrodzonych. Ponadto określa się przybliżony wiek ciąży i masę płodu. Ocenie podlega mózg, twarz (pod kątem rozszczepu górnej wargi), szyja, czaszka, płuca, żebra, serce, żołądek, nerki, pęcherz moczowy, jelita kręgosłup, dłonie i stopy. Podczas tego badania zwykle rodzice dowiadują się także o płci dziecka. Lekarz ocena ponadto położenie łożyska, ilości wód płodowych (czy jest ich wystarczająco), a także szyjkę macicy. Badanie pozwala odpowiedzieć na wiele ważnych pytań, np. czy dziecko rośnie prawidłowo, czy nie ma różnych wad (np. wad serca i innych chorób), czy występuje mało- lub wielowodzie, czy szyjka macicy jest zamknięta. W badaniu określony zostanie także wiek ciąży i masa płodu, jednak są to wartości przybliżone (wiek ciąży można oszacować z dokładnością ok. 2-3 tygodnie). 4. USG między 28 a 32 tygodniem ciąży – potwierdzenie To tzw. trzecie badanie prenatalne (badanie genetyczne trzeciego trymestru), które również jest obowiązkowe dla wszystkich ciężarnych. Celem badania jest głównie ocena rozwoju płodu, jego położenia, położenia łożyska w stosunku do szyjki macicy, ilość płynu owodniowego, stan szyjki macicy, pozycję płodu (czy dziecko jest odwrócone główkowo czy w inny sposób – ale oczywiście położenie dziecka na tym etapie może jeszcze ulec zmianie). Wyniki z tego badania dają nam zatem informacje na temat tego, czy wszystko jest w porządku z dzieckiem, czy nie ma nieprawidłowości – np. przodującego łożyska. Również można określić wagę płodu i wiek ciąży, ale tak jak wcześniej, są to dane przybliżone, niedokładne. Czy wszystkie USG w ciąży są darmowe? Kobiety w ciąży są objęte opieką medyczną na koszt państwa w każdym przypadku – nawet wtedy, gdy nie są nigdzie ubezpieczone. Ciężarne mogą więc skorzystać z pakietu wizyt u ginekologa, a także badań (np. morfologia krwi czy badanie moczu) oraz oczywiście z porodu w szpitalu. Ważne jest jednak, aby lekarz miał kontrakt z NFZ, aby rzeczywiście wizyty u niego oraz skierowania na badania były refundowane. Jeżeli prowadzimy ciążę nie na NFZ, tylko prywatnie (płacimy za wizyty u ginekologa), wówczas również badania z krwi czy z moczu (wszystkie badania laboratoryjne) są odpłatne. Również wizyta z badaniem USG jest wówczas droższa od standardowej. W przypadku prowadzenia ciąży na NFZ, wszystkie badania USG oraz wszystkie badania laboratoryjne zlecone przez lekarza są bezpłatne. Wyjątkiem są tzw. badania USG genetyczne 3D i 4D połączone z testami – te są bezpłatne dla kobiet po 35. roku życia (występuje wówczas wyższe ryzyko wystąpienia wad genetycznych), a wcześniej są niestety płatne. Z drugiej strony zwykłe badanie prenatalne (bez testów genetycznych z krwi – samo USG na standardowym sprzęcie 2D) jest darmowe dla wszystkich kobiet i nie trzeba wykonywać 3D lub 4D oraz testów z krwi, jeżeli nie ma do tego wskazań – wystarczające mogą okazać się zwykłe badania USG u lekarza prowadzącego na standardowym sprzęcie. Poza powyżej opisanymi badaniami, lekarz może zalecić dodatkowe badania. Bardzo często praktykuje się badania co wizytę – czyli średnio co miesiąc, a pod koniec ciąży co tydzień-dwa. Jest to praktykowane zarówno u lekarzy przyjmujących prywatnie (chociaż to zależy od funduszy pacjentki – czy zgadza się na wyższy koszt wizyty, z powodu wykonania USG), jak i na fundusz NFZ. Strona główna Zdrowie Badania w ciąży Kalendarz badań USG w ciąży: USG genetyczne między 11. a 14. tygodniem ciąży USG genetyczne między 11. a 14. tygodniem ciąży powinno zostać wykonane przed upływem 13. tygodnia i 6. dnia ciąży. Warunkiem jest również odpowiednia długość ciemieniowo-siedzeniowa płodu – musi ona wynosić od 45 do 84 mm. Badanie to nazywane jest potocznie „USG genetycznym” i powinno być wykonane w każdej ciąży. Wykonuje się je za pomocą głowicy przezbrzusznej, a tylko w przypadku znacznej otyłości – przezpochwowej. USG genetyczne płodu to nieinwazyjne badanie genetyczne, pozwalające ocenić wysokość ryzyka wad genetycznych, takich jak: zespół Downa, Pateau, czy Edwardsa. Spis treściKtóre badania w ciąży są obowiązkowe? USG genetyczne między 11. a 14. tygodniem ciąży jest refundowane, jeśli skierowanie wystawia lekarz, który ma umowę z NFZ (bez refundacji kosztuje ok. 250 zł). Celem badania jest wstępna ocena wszystkich narządów płodu, ocena ryzyka wystąpienia u płodu najczęstszych chorób będących skutkiem wad chromosomalnych (zespoły Downa, Edwardsa i Pataua) oraz ocena wieku ciążowego. Każda nieprawidłowość lub wątpliwość powinna stanowić wskazanie do badania płodu w ośrodku referencyjnym. Czytaj też: Badania prenatalne: na czym polegają i kiedy je wykonać? USG w ciąży: słowniczek skrótów CR L – długość ciemieniowo-siedzeniowaFHR – częstość bicia serca płoduNT – przezierność fałdu karkowegoNB – kość nosowaDV – przepływ w przewodzie żylnymBPD – wymiar poprzeczny główkiHC – obwód główkiAC – obwód brzuszkaFL – długość kości udowejEFW – szacowana masa płodu Które badania w ciąży są obowiązkowe? Jakie badania są obowiązkowe w ciąży? Co dokładnie jest oceniane? wiek ciąży – w tym okresie można go ocenić z dokładnością do 7–10 dni. Jest to ważne, gdy masz nieregularne miesiączki, bo wtedy wiek obliczony na podstawie daty ostatniej miesiączki jest niedokładny budowa zewnętrzna i anatomiczna płodu - oglądane są: głowa, tułów, kończyny dolne i górne, mierzona jest długość ciemieniowo-siedzeniowa (CRL), czyli długość dziecka od czubka głowy do pośladków. Oceniane są również narządy wewnętrzne: mózg, żołądek, pęcherz moczowy, kręgosłup oraz serce. Ocena serca obejmuje jego budowę, lokalizację, częstość bicia (FHR). W tym okresie ciąży FHR wynosi zwykle 150–170 uderzeń na minutę. parametrem mogącym świadczyć o zwiększonym ryzyku najczęstszych aberracji chromosomowych jest tzw. przezierność fałdu karkowego (NT). Jest to zbiorniczek płynu na karku, który występuje u każdego dziecka w tym okresie rozwoju. Zwykle szerokość tego zbiorniczka wynosi 1–3 mm, duża ilość płynu (powyżej 2,5 mm) może wskazywać – ale nie musi – na chorobę. Szczególnie wyraźną zależność znaleziono tu z zespołem Downa, ale istnieje też związek np. z chorobami serca i innych narządów. Czasami oceniane są również: obecność kości nosowej (NB) – jej brak jest charakterystyczny dla dzieci z zespołem Downa przepływ krwi w przewodzie żylnym (DV); przewód żylny to wyjątkowe naczynie, które występuje tylko w życiu płodowym: łączy żyłę pępowinową z żyłą prowadzącą krew do serca, nieprawidłowy przepływ w tym naczyniu jest charakterystyczny dla dzieci z wadami serca i zespołami genetycznymi (Downa, Edwardsa i Pataua). Co mówią wyniki? Wyniki badania określają tylko statystyczne prawdopodobieństwo wystąpienia wspomnianych już chorób na podstawie wieku matki. Istnieją oparte na statystyce dane, ile kobiet w danym wieku rodzi dziecko z chorobą Downa, np. dla 32 lat ryzyko wynosi 1:447, tzn., że jedna na 447 kobiet w tym wieku rodzi dziecko chore. Wynik 1:100 to podwyższone ryzyko, ale nadal oznacza, że w grupie 100 kobiet tylko jedna urodzi chore dziecko. Gdy wynik badania wyniesie 1:2233, to znaczy, że w grupie 2233 kobiet tylko jedna miałaby dziecko chore, a więc ryzyko jest bardzo małe. Jednak to badanie nigdy nie daje stuprocentowej gwarancji, że dziecko będzie całkowicie zdrowe. Rozwiąż test o zdrowiu Więcej z działu Badania w ciąży Technologia diagnostyczna zrobiła w ciągu pokolenia ogromny krok naprzód. Nasze mamy czy babcie mogły marzyć o zrobieniu badania USG w ciąży. Dzisiaj nie tylko dużo wcześniej znamy płeć i ilość dzieci, ale możemy wykrywać wiele poważnych schorzeń i wad genetycznych. Wiele z nich, jak wady serca, operuje się jeszcze w fazie prenatalnej! Oprócz wskazań zdrowotnych badanie USG 4D czy film z USG to pamiątka do rodzinnego albumu. Ogromną zaletą badań ultrasonograficznych jest ich bezpieczeństwo zarówno dla mamy, jak i dla maluszka. Kiedy pierwsze USG, czyli podejrzenie ciąży USG dopochwowe czy brzuszne? Czy USG w ciąży jest bezpieczne? Badanie USG genetyczne między 11 i 14 tygodniem ciąży USG połówkowe między 18 i 22 tygodniem ciąży Badanie USG między 28 i 32 tygodniem ciąży USG a NFZ, czyli ile jest refundowane Badania USG 3D i USG 4D Inne badania w ciąży – echo serca i USG Doppler Kiedy widać ciążę na USG i wsparcie taty przy badaniu Kiedy pierwsze USG, czyli podejrzenie ciąży W momencie, kiedy podejrzewamy ciążę, zwykle pierwsze kroki kierujemy do apteki po test ciążowy . Współczesne testy są bardzo dokładne, więc standardowo w gabinecie usłyszymy od lekarza “Gratuluję, jest pani w ciąży. Tu jest skierowanie na USG.” Pierwsze USG wykonuje się metodą dopochwową. Służy głównie potwierdzeniu ciąży oraz zlokalizowaniu zarodka. Lekarz wykonujący badanie zwróci szczególną uwagę na to czy jest zlokalizowany wewnątrz czy poza macicą. Niestety ciąża pozamaciczna zagraża życiu kobiety i musi zostać usunięta. Przeczytaj także: Ciąża pozamaciczna (inaczej ektopowa) może doprowadzić do śmierci kobiety. Objawy, leczenie Co jeszcze sprawdza pierwsze USG? Obecność, położenie, liczbę i kształt pęcherzyków ciążowych i zarodków. Każde dziecko jest zmierzone i ocenione pod względem nieprawidłowości, podobnie jak pęcherzyk żółtkowy. Od 40. dnia ciąży, czyli około 6-7. tygodnia słychać już bicie serca i widać pierwsze ruchy. Oprócz malucha poddana ocenie jest także mama i jej narząd rodny. Lekarz sprawdza kształt i budowę macicy i szyjki oraz budowę przydatków. Przeczytaj także: Test ciążowy – kiedy zrobić, czy jest wiarygodny? USG dopochwowe czy przezbrzuszne? Czy USG w ciąży jest bezpieczne? We wczesnych etapach ciąży używa się sondy dopochwowej, która ma wyższą częstotliwość (7-7,5 Mhz) i mniej powłok ciała po drodze. Dzięki temu dużo wyraźniejszy jest obraz jajników oraz małego zarodka. W przypadku problemów z szyjką macicy jest też jedyną metodą obrazową. USG dopochwowe stosuje się zwykle do 12. tygodnia, ale można nawet do 20-21. tygodnia ciąży. Sondę przezbrzuszną używa się od 11. tygodnia. Dobór metody zależy od budowy macicy, ułożenia płodu i stopnia otyłości kobiety. USG to nieinwazyjne i bezpieczne badanie. Fale ultrasonograficzne to fale akustyczne, a każda tkanka ma inny współczynnik ich pochłaniania. Dzięki tym różnicom aparat może zobrazować wnętrze macicy na zasadzie echolokacji. Nawet Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) potwierdza, że USG nie ma żadnego negatywnego wpływu na organizm dziecka i kobiety. Poza tym fale ultrasonograficzne są wykorzystywane w przyrodzie przez na przykład nietoperze, ssaki wodne i ryby. Badanie USG genetyczne między 11 i 14 tygodniem ciąży Jest to pierwsze poważne badanie USG, gdzie bardzo istotny jest termin. Musi zostać wykonane przed ukończeniem 14. tygodnia, ponieważ tylko wtedy można ocenić przezierność fałdu karkowego. Popularnie nazywane jest USG genetyczne, ponieważ oprócz oceny rozwoju i rozmiarów płodu, ocenia się ryzyko wystąpienia chorób genetycznych jak zespół Downa, Pataua i Edwardsa. Pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży dowiesz się o: dokładnym wieku ciąży i planowanym terminie porodu. Informacja ta jest istotna dla pań z nieregularną miesiączką lub takich, gdzie pojawiło się plamienie we wczesnym etapie ciąży. wielkości swojego maleństwa, czyli długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL) od czubka głowy do pośladków. kształtności i ilości kończyn górnych i dolnych, budowie tułowia i główki prawidłowym rozwoju mózgu, kręgosłupa, żołądka i pęcherza moczowego. budowie i częstości bicia serca (FHR), które powinno wynosić około 150-170 uderzeń na minutę przezierności fałdu karkowego (NT), norma to 1-3 mm. Większy fałd, powyżej 2,5 mm może wskazywać na zespół Downa lub choroby serca i narządów wewnętrznych. Wtedy pacjentka zostaje skierowana na badania dodatkowe. stanie macicy ruchach dziecka Dodatkowo sprawdzane są też: przepływ krwi w przewodzie żylnym (DV) między żyłą pępowinową i sercem. Jeśli jest nieprawidłowy może wskazywać na wady serca lub choroby genetyczne. brak kości nosowej (NB) jest kolejną wskazówką przy podejrzeniu zespołu Downa. W przypadku wykrycia nieprawidłowości pacjentka musi wykonać kolejne badanie płynu owodniowego pobranego poprzez amniopunkcję. Wskazówki z USG nie są jednoznacznym wyrokiem, ale pokazują podwyższone ryzyko urodzenia chorego dziecka. Ryzyko jest wyliczane na podstawie wieku kobiety. U 20-latki jest to stosunek 1:1600, w wieku 35 lat już 1:350, a u 40-latek nawet 1 do 100. Dopiero wyniki badań komórek z owodni są jednoznaczne. Oznaczenia na opisie USG: CRL – długość ciemieniowo-siedzeniowa BPD – wymiar poprzeczny głowy HC – obwód głowy AC – obwód brzucha FL – długość kości udowej EFW – szacowana waga płodu FHR – częstość bicia serca płodu NT – przezierność fałdu karkowego NB – kość nosowa DV – przepływ w przewodzie żylnym USG połówkowe między 18 i 22 tygodniami ciąży Gdy szczęśliwa przyszła mama jest już w połowie ciąży nadchodzi czas na kolejne USG – połówkowe. Wykonuje się je między 18. i 22. tygodniem ciąży, najczęściej przezbrzusznie, chociaż zdarzają się jeszcze badania dopochwowe. Na USG połówkowym poznamy rozwój: głowy, twarzy i mózgu kośćca – kręgosłupa, kończyn, żeber narządów wewnętrznych – płuc, żołądka, jelit, pęcherza moczowego i nerek serca W połowie ciąży można już określić płeć dziecka. Powtórnie ocenia się przybliżony wiek i masę płodu. Różnice w wieku mogą dochodzić do 2-3 tygodni, a w masie do 10%. Dla lekarza ważne jest położenie łożyska i szyjki macicy, a także ilość płynu owodniowego. Najczęstsze nieprawidłowości to mało- lub wielowodzie oraz przedwczesne rozwarcie szyjki macicy. Wtedy zalecany jest oszczędniejszy tryb życia i regulacja przyjmowanych płynów. Badanie USG między 28 i 32 tygodniem ciąży Ostatnie obowiązkowe USG wykonuje się w trzecim trymestrze pomiędzy 28. a 32. tygodniem ciąży. Podobnie jak w USG połówkowym ocenia się rozwój płodu i jego położenie. Dodatkowo zaznacza się pozycję w macicy. Rozbieżności względem wieku i masy są jeszcze większe niż przy poprzedniej wizycie. W ciąży najważniejsze są trzy badania USG: – między 11. i 14. tygodniem tzw. genetyczne – pomiędzy 18. i 22. tygodniem tzw. połówkowe – między 28. i 32. tygodniem W razie wątpliwości ciężarna może zostać skierowana na badania dodatkowe np. USG 3D, echo serca, Dopplera lub amniopunkcję. USG a NFZ, czyli ile jest refundowane Polskie Towarzystwo Ginekologiczne za minimalną ilość badań uznaje trzy. Tyle też refunduje oficjalnie NFZ. Najczęściej jednak darmowe jest pierwsze badanie stwierdzające ciążę i ostatnie USG przed porodem. Realnie każda pacjentka jest przebadana cztery-pięć razy. Czasem zdarza się, że za nadmiarowe USG będziemy musiały zapłacić. W zależności od miasta i gabinetu są to kwoty rzędu 100-250 zł. Jeszcze więcej trzeba wydać za USG 3D i 4 D – około 200-300 złotych. Mówimy oczywiście o ciąży, która przebiega bez komplikacji. W razie powikłań zlecenie USG może być częstsze, aby dokładnie monitorować stan dziecka. NFZ sfinansuje wtedy też inne badania dodatkowe jak na przykład echo serca. Częściej z badań muszą korzystać kobiety z nadciśnieniem i cukrzycą oraz w ciąży mnogiej. Przeczytaj także: Jakie są koszty badań prenatalnych Badania USG 3D i USG 4D W ostatnich czasach modne staje się zrobienie kolorowego zdjęcia (USG 3D) lub filmu (USG 4D) swojemu maluszkowi jako rodzinnej pamiątki. Na pewno takie materiały i podgląd dziecka jeszcze przed porodem umacniają więzi rodziców do malucha. USG 3D to także okazja dla lekarza na dokładniejsze przyjrzenie się dziecku. Klasyczny obraz dwuwymiarowy jest zniekształcony przez powłoki i narządy przyszłej mamy. Jest też obrazem “live”, czyli dziecko widać jedynie od strony, gdzie jest sensor. W USG 3D można wynikowy portret obracać w dowolnym kierunku i dostrzec nieprawidłowości, których na USG 2D nie widać. Można również do niego wracać i analizować w późniejszym czasie. Daje także dokładniejszą odpowiedź o istnieniu kości nosowych, a co za tym idzie część kobiet unika inwazyjnej amniopunkcji. Technologia USG 4D jest jak na razie na tyle nowa, że nie stwierdzono jej większej przydatności niż USG 3D. Inne badania w ciąży – echo serca i USG Doppler W razie wątpliwości lub wskazań medycznych ciężarna może zostać skierowana na dodatkowe badania podobne do klasycznego USG. Pierwsze z nich to echo serca, wykonywane zwykle około tygodnia. Jest to bardzo dokładne badanie serduszka, na sprzęcie o dużo większej rozdzielczości. W czasie echa serca ocenia się budowę narządu, prawidłowość rytmu, wykrywa wady serca lub zastawek. Drugi rodzaj badania dodatkowego ultrasonograficznego jest USG Dopplerowskie. Przeprowadza się je w trzecim (czasem drugim) trymestrze, tylko u pań z nieprawidłowym przebiegiem ciąży. Ocenia przepływ krwi, a co za tym idzie natlenienie i odżywienie dziecka. Aparat Dopperowski zwiększa temperaturę w macicy, co może mieć wpływ na płód, jako jedyne z badań USG. Niektóre z nowoczesnych aparatów USG mają wbudowany moduł dopplerowski, który jest bezpieczny. Kiedy widać ciążę na USG i wsparcie taty przy badaniu Najwcześniej zarodek widać w tygodniu ciąży, ma on zaledwie 2-3 mm. W tygodniu pojawia się słyszalne bicie serca. Płeć można określić najwcześniej w 14. tygodniu ciąży, ale wiele zależy od ułożenia płodu i doświadczenia lekarza. Więcej pewności uzyskamy przy badaniu połówkowym. Może się jednak zdarzyć, szczególnie przy ciąży mnogiej, że narządy płciowe będą zasłonięte i niejednoznaczne prawie do samego porodu. Przy każdej wizycie u ginekologa i badaniu USG może być obecna osoba towarzysząca, jeśli pacjentka wyrazi takie życzenie. Zwykle jest to tata lub przyszli dziadkowie dziecka. Wsparcie partnera jest istotne dla dobrego samopoczucia kobiety, ale nie jest obligatoryjne. Jeśli tata jest zapracowany i ma do wyboru towarzyszenie tylko przy jednym badaniu, najczęściej wybiera to w połowie ciąży. Na USG połówkowym zobaczy płeć i całkiem już rozpoznawalny kształt płodu. Źródła: – Chołubek G. red., Ultradźwięki w położnictwie – bezpieczeństwo coraz większe?, Zdrowie Publiczne nr 122, 2012, str. 100-103 – Zespół Downa a wiek rodziców. Wywiad z genetykiem dr hab. Robertem Śmiglem, , data dostępu: Autor: Kuba „Pierwsze USG wykonuje się metodą dopochwową. Służy głównie potwierdzeniu ciąży oraz zlokalizowaniu zarodka.”

kalendarz badań usg w ciąży