Czy dużo popełniasz błędów ortograficznych? 2012-11-03 16:53:41; Czy uważacie że jak chce się zgłosić czyjeś pytanie to powinna być kategoria : zbyt dużo błędów ortograficznych? 2012-02-17 23:04:19; Czy popełniacie dużo błędów ortograficznych? 2010-07-15 21:41:11; Ile robisz błędów ortograficznych na minutę ? 2010-03-23 Jeśli ich nie uzupełniasz, Twoja strona niczym się nie wyróżni spośród innych. Jeśli nie wdrożysz danych strukturalnych w kodzie strony, w wynikach wyszukiwania nie pojawią się takie informacje o produktach, jak: cena, opinie, producent, dostępne funkcje. Rozwiązanie: Zadbaj o wdrożenie w kodzie strony danych strukturalnych. 3. Unikaj popełniania błędów. Wskakując po raz pierwszy do wody wiemy, że prawdopodobnie nie popłyniemy od razu kraulem. Podobnie jest z językiem. Na początku błędów po prostu nie da się uniknąć. Im szybciej to zaakceptujemy tym łatwiej będzie nam popchnąć naukę do przodu. Błądzić jest rzeczą ludzką, a o tym, że nie myli się tylko ten, kto nic nie robi każdy dorosły wie doskonale. Dlaczego zatem w dorosłych jest taka mała tolerancja na dziecięce błędy? United Airlines Flight Diverted After Engine Shakes Violently Jak zapewne pamiętacie z lekcji języka polskiego, przysłówki opisują czasowniki, a rzeczowniki określane są przez przymiotniki. O ile nie macie problemów ze stosowaniem przymiotnika … to przysłówki często zastępujecie przymiotnikami (nie będę podawał przykładów, aby nie utrwalać błędów). Tymczasem stosowanie Nie możesz pisać, że Beata weszła do pokoju w kaloszach, a wyszła w kozakach – nie, wcale nie dlatego, że zmieniła buty. Nie możesz pisać, że „lało jak z cebra i mżawka była nieprzyjemna”. Że „w całkowitej ciemności widnieje czarny duch”. Że „wychodząc z mieszkania, biegła przez pół miasta”. 8. . Autor: Adam , Błędy ortograficzne na stronach internetowych to nie lada udręka. Mało osób zdaje sobie sprawę z tego, że w ogóle takie błędy popełnia. Ludzie często myślą, że po solidnej dawce języka polskiego w szkole dadzą sobie rade z tak prostym zadaniem. Nic jednak bardziej mylnego. Dobrze napisany tekst to gwarancja sukcesu w sieci. Pewnie zastanawiacie się - dlaczego? Otóż odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta. Klienci w sieci stają się coraz bardziej wymagający przez co wybredni. Jeżeli taki klient znajdzie błąd ortograficzny na stronie firmowej to po prostu zrezygnuje z jej usług. Dlatego pamiętajcie o tym i nie popełniajcie błędów ortograficznych na swoich stronach. Błąd ortograficzny – błąd polegający na zapisaniu wyrazu lub wyrażenia niezgodnie z obowiązującą w określonym czasie normą ortograficzną danego języka. Norma ortograficzna ustalona jest w zasadach pisowni, często przyjętych odgórnie lub konwencjonalnie, oraz w słownikach ortograficznych. Błędy ortograficzne w języku polskim dotyczą najczęściej pisowni łącznej lub rozdzielnej grup wyrazowych, zastosowania wielkich liter oraz użycia liter i dwuznaków u/ó, ż/rz i h/ ortograficzne, podobnie jak błędy interpunkcyjne, uznawane są w praktyce za rodzaj błędów językowych. Odstępstwa od norm pisowni nie są jednak błędami językowymi w sensie dosłownym, ortografia jest bowiem czymś zewnętrznym względem systemu językowego. Błędy ortograficzne i interpunkcyjne określane są jako “błędy zewnątrzjęzykowe”. Co więcej, normy ortograficzne opierają się nie tylko na konwencji językowej kształtującej się w naturalnym rozwoju języka, ale także na odgórnie przyjętych przepisach. W Polsce najważniejszą instytucją powołaną do kształtowania zasad ortografii jest Rada Języka błędy ortograficzne w języku polskimNajczęstsze rodzaje błędów ortograficznych pojawiających się w tekstach napisanych w języku polskim to:1. Naruszanie zasad pisowni łącznej i rozdzielnej. Przykładem może być oddzielne zapisywanie cząstki nie przed rzeczownikami odczasownikowymi (typu myślenie, działanie) – mimo że obowiązujące reguły ortograficzne nakazują zapisywanie jej łącznie (niemyślenie, niedziałanie).2. Naruszanie zasad pisowni wielką i małą literą. Przykładem może być zapis wielką literą nazw wyznawców religii i mieszkańców miast (Chrześcijanin, Warszawiak zamiast chrześcijanin, warszawiak).3. Błędy polegające na zastosowaniu niewłaściwej litery lub grupy liter do zapisu określonej głoski. Przykłady: wachadło zamiast wahadło, żeka zamiast rzeka. Błędy takie są stosunkowo łatwe do uchwycenia i raczej rzadko pojawiają się w tekstach tworzonych przez osoby wykształcone – częściej występują w tekstach tworzonych przez dzieci. Popełnianie błędów jest często uważane za mało profesjonalne. Wymówkami zwykle są pośpiech bądź kot, który przebiegł po klawiaturze i poprzestawiał nam literki. Uważam, że nie powinniśmy dawać innym powodu do postrzegania nas jako osoby mniej inteligentne czy tak leniwe, że nie chciało się im sprawdzić wysyłanego tekstu drugi raz, jeszcze przed wysłaniem/opublikowaniem. Jednak chyba większość z osób (zwłaszcza tych, które od zawsze miały problem z poprawnym pisaniem) nie chciałaby od teraz rozpoczynać zgłębiania zasad gramatyki języka polskiego i stawiania przecinków (sam często mam z tym problem). Możemy jednak wspomóc się technologią, która będzie dla nas jak nauczyciel na podzielę się wami ciekawym narzędziem, które sprawiło, że rzadziej popełniam błędy. Wcześniej zdarzało mi się, że po prostu przeoczyłem jakąś literówkę, bądź postawiłem przecinek w złym miejscu. Dzisiaj też się to zdarza, jednak już rzadziej. Wszystko za sprawą dodatku do przeglądarki - LanguageTool. Czym się różni to narzędzie od wbudowanego w przeglądarkę? Przede wszystkim potrafi wychwycić błędy składniowe i gramatyczne (tutaj lista ponad 1000 różnych błędów: błędy) i podstawić nam pod nos poprawny tekst. Czasami aż jestem pod wrażeniem tego, jakie pomyłki potrafi wychwycić ten dodatek (albo raczej tego, że przespałem lekcję w szkole, na której był omawiany ten temat). Wtyczka aktywuje się w każdym polu typu textarea i wyświetla u dołu strony ikonkę z liczbą popełnionych przez nas błędów. Gdy na nią klikniemy ukaże się lista pomyłek i proponowane rozwiązania (o ile istnieją). Możemy to od razu zweryfikować online, nawet bez instalowania czegokolwiek na stronie LanguageTool (przydatne, zwłaszcza gdy nie możemy w pracy nic instalować).Porada: Piszesz długiego e-maila w pracy i w polu DW jest 10 e-maili, w tym sam CEO i pani z recepcji? Zawsze lepiej sprawdzić, czy nie napisało się głupot, bo wysłanego e-maila niestety nie można cofnąć 😪Kolejną opcją, która jest niezwykle przydatna to obsługa wielu języków (ponad 25). Aktualnie uczę się języka niemieckiego i ten dodatek pomaga mi pisać z zachowaniem zasad gramatyki (przynajmniej w większości przypadków). Jest to niezwykle ważne, bo przy okazji można utrwalać poprawną gramatykę. Podobnie mam z językiem angielski, które aktywnie nie używam codziennie. Aplikacja wykrywa język automatycznie, nie trzeba zmieniać żadnych ustawień. Tak naprawdę to można zainstalować ten dodatek i o nim zapomnieć. Czy wszystko jest takie kolorowe? Oczywiście, że nie. Aplikacja w darmowej wersji sprawdzi nam jednorazowo tylko do 20,000 znaków. Za płatną wersję trzeba zapłacić ok. 120 zł za udostępniają także wtyczki do Google Docs'ów, Worda i LibreOffice. Istnieje również wersja aplikacji offline na komputery. Aplikacje i dodatki do pobrania na stronie: Ten tekst nie jest reklamą, nic za to nie dostaję 😥 Można nauczyć się dobrze pisać, nie popełniać błędów ortograficznych, używać właściwych połączeń wyrazowych, opanować fleksję i frazeologię. Jednak najtrudniejsza do wyuczenia wydaje się interpunkcja. Zwłaszcza że w wielu przypadkach to, czy w danym miejscu postawimy przecinek, zależy w dużej mierze od interpretacji. Pomimo to, można wskazać zespół najbardziej podstawowych zasad interpunkcyjnych. I właśnie temu zagadnieniu poświęcimy dwa wpisy. Rozpocznijmy od najważniejszego, czyli od wymienienia i krótkiego opisania czynników stanowiących naturalne podstawy przepisów interpunkcyjnych: Dodam tylko, że choć poszczególne przepisy brzmią groźnie, chodzi o rzeczy stosunkowo proste i łatwe do zrozumienia. 1. Pozakonstrukcyjność i dopowiedzeniowość Gdy w zdaniu występują wtrącenia, wołacze czy wykrzykniki, musimy je w jakiś sposób oddzielić. Czynimy to przy pomocy przecinka, półpauzy lub dwukropka. Często mamy tutaj do czynienia z tak zwaną drugoplanowością (w zdaniu pojawia się niejako na marginesie dodatkowa informacja – tak jak tutaj) czy poszerzeniem treści. Przerywa się zasadniczy tok zdania, a zdanie wtrącone wchodzi pomiędzy części zdania, które stanowią związki wyrazowe (np. wtrącenie rozdziela podmiot od orzeczenia). Np. mamy zdanie: „Marcin mówił, że takiego czegoś jeszcze nie doświadczył”. Podmiot: Marcin; orzeczenie: mówił. Ale możemy to podstawowe zdanie poszerzyć o dodatkową wtrąconą informację: „Marcin – choć zwiedził już pół świata – mówił, że czegoś takiego jeszcze nie doświadczył”. 2. Asyndetyzm (bezspójnikowość) Przecinek stosujemy zawsze wśród członów równorzędnych zestawionych asyndetycznie (czyli bez spójników). Np. „W kolejce stali Bronisław, Zenobia, Stefania, Róża i Franciszek”. Pomiędzy poszczególnymi imionami stawiamy przecinek. Wyjątek stanowi połączenie „Róża i Franciszek” – ponieważ pomiędzy imionami stoi spójnik, przecinek nie jest potrzebny. 3. Polisyndetyzm (wielospójnikowość) Przecinek stawimy jednak także przy spójnikach „i” czy „ani” powtarzanych przy kilku członach zdania. Przecinek stawiamy przed drugim z kolei i przed następnymi spójnikami. Np. „Bo Twoje jest królestwo i potęga, i chwała na wieki” (z Mszału Rzymskiego). Proszę zwrócić uwagę, że mamy tutaj do czynienia z trzema równorzędnymi członami: „królestwo”, „potęga”, „chwała na wieki”. Przy słowie „królestwo” nie ma spójnika, dlatego gdy pojawia się on po raz pierwszy przy słowie „potęga” nie stawiamy przed nim przecinka. Dopiero przy połączeniu dwóch równorzędnych członów, przed którymi stoi spójnik („potęga” oraz „chwała na wieki”), mamy do czynienia z polisyndetyzmem, a więc stawiamy przecinek. 4. Semantyczna repartycja tekstów Zasada brzmi nieprzyjemnie, ale chodzi po prostu o to, że o tym, gdzie postawimy przecinek, decyduje to, o co chodzi w tekście. Pamiętam, że w szkole podstawowej historyk przedstawił nam wagę właściwego stawiania przecinków na takim oto przykładzie: „Panowie, bydło zdycha, burmistrz zakazuje jeść z niego mięso”. „Panowie bydło, zdycha burmistrz, zakazuję jeść z niego mięso”. Generalnie z byle jakiego postawienia przecinków wychodzą czasami różne ciekawe „kwiatki”: „Pies myśliwski, wyżeł ciemnobrązowy, ogon ucięty do odebrania”. W innych wypadkach zdanie może pozostać poprawnym, ale zupełnie zmienić sens: „Przebaczyć nie można, powiesić!” „Przebaczyć, nie można powiesić!” Jak widać, złe postawienie przecinka może nawet czasami kosztować kogoś życie. 5. Ekspresja Ekspresja – mówiąc najkrócej – decyduje najczęściej o tym, że zamiast kropki czy przecinka (albo po prostu dodatkowo) postawimy wykrzyknik. Np. zamiast: „Człowieku, szkoda, że tego nie widziałeś.” > „Człowieku! Szkoda, że tego nie widziałeś!” 6. Rytmika mowy Jeszcze kilka wieków wstecz rytmika rządziła interpunkcją. Ech… jak my byśmy tego chcieli dzisiaj – westchnie zapewne wielu. Zresztą już nieraz słyszałem, że skoro przecinki nie sugerują, gdzie trzeba zrobić oddech przy czytaniu tekstu, to po co one w ogóle są potrzebne. Niestety dla miłośników rytmiki, dziś w odniesieniu do interpunkcji pełni ona jedynie funkcję negatywną, czyli rytmika mowy nie może zdecydować o dostawieniu przecinka, może jednak spowodować, że pewne znaki zostaną pominięte. Np. „Mówiono, że gdy miała się urodzić młodsza, groziła odebraniem sobie życia” Zdanie składa się z trzech zdań składowych: 1. Mówiono – zdanie nadrzędne. 2. że groziła odebraniem sobie życia – zdanie podrzędne I stopnia. 3. gdy miała urodzić się młodsza – zdanie podrzędne II stopnia. Ze względu na rytmikę mowy pomija się w tym wypadku przecinek pomiędzy „że” a „gdy” (Przykład za: S. Jodłowski, Zasady interpunkcji). Generalnie, jako że nie robimy przestanków oddechowych pomiędzy zbiegającymi się spójnikami, przyjął się także zwyczaj, że nie stawiamy między nimi również przecinków. Podobnie, gdy zbiegają się ze sobą spójnik z zaimkiem, np. „bo póki” lub „to jak”. 7. Redakcyjne wyróżnianie przytoczeń W tej ostatniej już podstawowej zasadzie chodzi o dwukropki i cudzysłowy, które stawiamy, gdy używamy w pisowni mowy niezależnej (dosłownego cytatu). Np. Grzegorz powiedział: „W zdaniu nie wolno rozdzielać podmiotu od orzeczenia oraz dopełnienia od orzeczenia”. Nie wolno rozdzielać! A oto części zdania, których nie wolno oddzielać przecinkami (oczywiście w przypadku zdań wtrąconych takie rozdzielenie nastąpi, ale z innych względów): Podmiotu z orzeczeniem (np. kot pije); Dopełnienia z orzeczeniem (np. pije mleko); Przydawki wyodrębniającej (klasyfikującej) z orzeczeniem (np. kot biały pije). Imiesłowowy równoważnik zdania Na koniec dodajmy jeszcze tylko jedną istotną zasadę, o której często się zapomina. Otóż przecinkami oddzielamy nie tylko zdania składowe, które zawierają czasownik, ale również imiesłowowe równoważniki zdań. Np. „Michał pokazywał różne techniki, chcąc wzbudzić podziw”. Wprawdzie we fragmencie „chcąc wzbudzić podziw” nie ma czasownika, ale występuje imiesłów przysłówkowy współczesny, który w konstrukcjach zdaniowych jest traktowany bardzo podobnie do czasownika. Wyjątkiem jest użycie imiesłowu przysłówkowego uprzedniego „wyjąwszy” w znaczeniu „oprócz”. Np. „Wyjąwszy dzisiejszy dzień nigdy się nie spóźniał”. W takim przypadku przecinka nie stawiamy. W kolejnym wpisie zajmiemy się szczegółowo jednym z najtrudniejszych zagadnień z dziedziny interpunkcji, a mianowicie składnią porównań. Przy tworzeniu notki korzystałem z książki Stanisława Jodłowskiego pt. „Zasady interpunkcji”. ***************** W Bazie informacji znajdziesz omówienie absolutnie podstawowych kwestii dotyczących poprawnego używania języka polskiego. Baza może być przydatna na co dzień przy tworzeniu tekstów (zwłaszcza pisanych). Pozostanie ona na blogu na stałe. Dzięki temu, przy części tematów omawianych później będziemy mogli odwołać się do tych wpisów. Myślisz, że ortografię masz w małym palcu? Być może, ale... Pamiętaj, że ortografia to nie tylko ó, ż i ch. Polska pisownia kryje w sobie wiele pułapek. Dobrze Ci radzę: przeczytaj ten wpis i zobacz, czy jakiś chyży ortograficzny byczek nie hasa bezkarnie po Twoim tekstowym pastwisku. A potem daj znać w komentarzu, czy zdziwiłeś się choć Ci, żebyś potraktował ten artykuł jako mały test. Każdy punkt zaczyna się pytaniem. Odpowiedz sobie na nie, zanim przejdziesz dalej. A potem sprawdź, czy miałeś wszystkie zasady, o których wspominam, zilustrowałam nawiązującymi do nich odpowiedziami z poradni językowej PWN. Niektóre wnoszą coś nowego, inne potwierdzają to, o czym piszę. Mam nadzieję, że pomogą Ci one lepiej zapamiętać i zrozumieć, a w efekcie lepiej pisać – czego z całego serca Ci co? Zaczynamy!Z tąd czy stąd?Jesteśmy przyzwyczajeni, że wracamy z pracy (a nie *spracy), schodzimy z góry (a nie *zgóry) i może dlatego niektórym w głowie się nie mieści, że można – a nawet trzeba – napisać stąd, zowąd, bo nie ma takich wyrazów jak tąd, owąd, tamtąd, więc nie twórzmy ich na siłę (podobnie jak nie ma słowa nawidzić i dlatego nienawidzić jest jednym z nielicznych czasowników z przyklejonym na stałe nie). Ale trzeba też, bo… tak. Bo taka jest zasada. Bo tak ustaliła Rada Języka Polskiego. Bo tak podaje słownik zatem: ponad, popod, poprzez, spod, spomiędzy, sponad, spoza, sprzed, znad, zza jeśli oba wyrazy, które składają się na przyimek, istnieją, to i tak piszemy łącznie. Niestety, trzeba to zapamiętać. A jeśli nie spamiętasz lub nie dowierzasz, zawsze możesz zajrzeć do słownika na stronie Prawdę Ci Jest wyjątek. Jeśli nie chodzi o wysokość, ale o liczbę, napisz z ponad zamiast sponad. Zobacz na przykładzie:Słońce przebijało sponad jedyny z ponad 50 blogów o pisaniu, na którym znajdziesz praktyczne nie robienie czy nie-robienie?Oj, jak często to widzę: *nie zrobienie, *nie napisanie, *nie poprawienie i tym podobne bycze kwiatki. Pani od polskiego na ogół żelaznym rylcem wykuwała nam w mózgach, że nie czasownika się boi i daleko od niego stoi, ale nieco mniej wyraźnie przebąkiwała, że w stosunku do innych części mowy nie jest mniej lękliwe. Rzeczowników na ogół się nie boi, także tych odczasownikowych. Jeśli więc już musisz takowych używać (piszę „jeśli musisz”, bo chwały Twemu tekstowi takie urzędowe wyraziska nie przyniosą), to w formach zaprzeczonych zapisuj je z nie czy brązowo-czerwony?Jakiś czas temu poprawiałam kilka artykułów autorstwa pani profesor i pań doktor z Wydziału Konserwacji Akademii Sztuk Pięknych. Choć wszystkie pisały o tym samym obrazie, to właśnie przez niedociągnięcia ortograficzne przedstawiały go – dosłownie! – w różnych barwach. Podczas kiedy jedna twierdziła, że np. tło jest brązowo-czerwone, druga określała je jako brązowoczerwone. I miałam wielki problem, bo obrazu nie widziałam i nie mogłam rozstrzygnąć, która z pań minęła się (niechcący zapewne) z w tym, że mała kreseczka robi tu wielką różnicę. Brązowo-czerwone tło to takie złożone z dwóch kolorów – część płótna została zamalowana na czerwono, a część na brązowo. Z kolei o tle brązowoczerwonym powiemy wówczas, kiedy artysta całość pomaluje na czerwono, ale wybierze czerwień o odcieniu zatem: jeśli dwa kolory są „równoprawne”, używamy łącznika. Jeśli jeden wskazuje tylko odcień głównego koloru, piszemy łącznie (i dlatego jasnozielony, ciemnoszary itp. zawsze piszemy łącznie). jest daleko idący czy dalekoidący?Kusi, żeby napisać łącznie, prawda? Ale nic z tego. Jeśli mamy przymiotnik (lub imiesłów przymiotnikowy, czyli ten zakończony na -ny, -ty i -ący) z określeniem w postaci przysłówka, to piszemy rozdzielnie. No… na ogół. Bo niektóre wyrażenia tak się utrwaliły, że piszemy je odróżnić jedne od drugich? Jeśli nie możesz liczyć na swoją pamięć, to cóż, nie ma rady – trzeba uśmiechnąć się do Firma czy nasza firma? Trochę głupio wyglądają duże litery w takim kontekście, prawda? Nie wiem, jak to się dzieje, że choć wszyscy to przyznają, to ja co chwilę spotykam zapisy tego typu. A to spore nadużycie ortograficzne!No dobrze, czasem użycie wielkiej litery można wyjaśnić chęcią wyróżnienia słowa, szacunkiem albo względami uczuciowymi (np. Ojczyzna, Powstanie Warszawskie – normalnie piszemy małymi literami). Gorzej, kiedy mamy do czynienia z czymś takim: Zapraszamy cię do zapoznania się z Ofertą Naszej Firmy… Ej, no bez przesady z tym szacunkiem dla siebie! babka w mini spódniczce, superbabka w minispódniczce czy super-babka w mini-spódniczce?Super- i mini- piszemy z wyrazem łącznie, bez żadnych kreseczek. Choćby wszyscy dokoła hołdowali zapisowi z łącznikiem, Ty się nie daj!Ciekawostka: na stronie PWN – oprócz aktualnie obowiązujących zasad, odpowiedzi w poradni językowej i haseł ze słownika języka polskiego – znaleźć można również skan ze słownika pod red. W. Doroszewskiego, na którym figuruje hasło mini-spódniczka (tak właśnie zapisane!). Czy to oznacza, że obie formy są dozwolone? Nie. To tylko dowód na to, że język się z dr Nowakiem czy z dr. Nowakiem?Chyba każdy wie, że po skrótach dr, mgr i nr nie stawiamy kropki, ale najwyraźniej nie każdy wie dlaczego. I z tej niewiedzy bierze się językowy faszyzm, który głoszą ci niewiedzący, przekonani, że nigdy, ale to przenigdy kropki przy tych skrótach nie stawiamy. A faszyzm w żadnej postaci nie jest dobry, w ortografii tkwi w zasadzie. A zasada jest NIE taka, że nie stawiamy kropki, kiedy mamy do czynienia ze skrótami dr, mgr i nr. Nie stawiamy kropki, kiedy skrót kończy się na tę samą literę co pełny wyraz. A więc: doktor – dr; magister – mgr, numer – nr, według – wg itd. ALE: doktora – dr. (a jeśli chcesz bez kropki, to dra); magistrowi – mgr. (mgrowi? E, jakoś tego nie widzę); numerem – nr. (albo nrem – wtedy bez kropki). także:Czy i Ty wierzysz w te mity interpunkcyjne? Dowiedz się, o jakich jeszcze mądrościach polonistycznych wyniesionych ze szkoły powinieneś 80-te, lata 80. czy lata 80?Jak częstym błędem jest zapisywanie liczebników porządkowych z dziwnymi końcówkami, najlepiej świadczy fakt, że nawet w Korpusie języka polskiego PWN, a więc w miejscu zbierającym autentyczne, opublikowane przykłady użycia wyrazów, mamy błędy tego rodzaju (ku pokrzepieniu serc: być może cytowane tam zdania pochodzą z książek wydanych w czasach, kiedy taka pisownia była jeszcze dopuszczalna; nie wiem).Nie doklejaj niczego do liczebników porządkowych. Możesz najwyżej postawić kropkę, jeśli obawiasz się przeczytać, trudniej zapamiętać? Spokojnie. Jeśli masz problem z pisownią, zajrzyj do słownika albo zapytaj. Możesz wysłać pytanie do którejś z poradni językowych albo dołączyć do naszej grupy na FB i tam zadać pytanie. Zapraszam Cię!Może zainteresują Cię także:

jak nie popełniać błędów ortograficznych